Dlaczego ataki paniki wracają, mimo że wiem już, skąd się biorą?

Klasyczna terapia pomaga zrozumieć mechanizm paniki i uczy radzenia sobie z lękiem. Hipnoterapia może uzupełnić ten proces o pracę z podświadomym „systemem alarmowym”, który wciąż uruchamia fałszywe alarmy. Dzięki temu ataki paniki mogą pojawiać się rzadziej i z mniejszą intensywnością, a ty zyskujesz poczucie realnego wpływu na to, co dzieje się w twoim ciele.

Co dzieje się podczas ataku paniki

Podczas ataku paniki układ nerwowy reaguje tak, jakbyś nagle znalazł się w skrajnym zagrożeniu. Ciało w ułamku sekundy przełącza się w tryb „walcz albo uciekaj”: serce bije szybciej, oddech się spłyca, mięśnie się napinają, pojawia się zawroty głowy, drżenie rąk, uczucie odrealnienia. Zdarza się, że pierwsze objawy pojawiają się pozornie „znikąd”: w sklepie, w tramwaju, w łóżku przed snem.

Świadomy umysł, widząc tak gwałtowną reakcję ciała, natychmiast szuka wyjaśnienia: „mam zawał”, „dostaję udaru”, „oszaleję”. Pojawiają się myśli katastroficzne, które dodatkowo podkręcają objawy. To błędne koło, w którym ciało i myśli wzajemnie się nakręcają.

„Dlaczego samo rozumienie problemu w terapii nie zawsze wystarcza do zmiany?”.

Gdy już wiesz, czym jest panika, a ona i tak wraca

Po konsultacjach lekarskich i terapeutycznych wiele osób z ulgą odkrywa, że objawy nie są wynikiem poważnej choroby somatycznej, lecz zaburzeń lękowych. Dowiadujesz się, jak działa układ nerwowy, co to jest hiperwentylacja, dlaczego uczucie „duszenia się” nie oznacza faktycznego braku powietrza. To ważna wiedza, która sama w sobie potrafi nieco złagodzić lęk.

Jednocześnie może się zdarzyć, że mimo dobrej znajomości mechanizmu ataki paniki nadal wracają. Wiesz, że to panika, a nie zawał – a jednak, kiedy objawy się pojawiają, ciało reaguje tak, jakby niczego się nie nauczyło. To znak, że świadoma część procesu (rozumienie) wykonała już swoją pracę, ale podświadomy „system alarmowy” nadal działa według starego programu.

Podświadomy „system alarmowy” i dawne doświadczenia

Twój organizm zapamiętuje nie tylko wydarzenia, ale też kontekst, emocje i poziom napięcia, jaki im towarzyszył. Jeśli przez dłuższy czas żyłeś w przewlekłym stresie, lęku, poczuciu braku bezpieczeństwa, układ nerwowy mógł nauczyć się reagować nadmiernie – jak czujnik dymu ustawiony zbyt czuło, który wyje przy każdym przypalonym toście.

Czasem za atakami paniki stoją konkretne, dawne sytuacje: nagła utrata, wypadek, pobyt w szpitalu, doświadczenia z dzieciństwa związane z chorobą swoją lub bliskich. Nawet jeśli dziś wiesz, że aktualna sytuacja jest obiektywnie bezpieczna, podświadomość traktuje niektóre bodźce (miejsce, zapach, odgłosy, porę dnia) jak potencjalne zagrożenie – i uruchamia alarm.

Hipnoterapia – „przeprogramowanie” fałszywych alarmów

W hipnoterapii po wstępnej rozmowie wchodzisz w stan wewnętrznego skupienia, w którym można bezpiecznie dotrzeć do źródeł paniki na poziomie podświadomości. Hipnoterapeuta prowadzi cię przez obrazy i wspomnienia związane z lękiem o zdrowie, poczuciem zagrożenia, doświadczeniem nagłego strachu. Możesz zobaczyć, w jakich sytuacjach „nauczyłeś się” odczuwać lęk tak silnie, że ciało włącza pełny alarm.

W transie możliwa jest praca nad zmianą znaczenia tych doświadczeń: wprowadzenie postaci wspierających, symboliczne „dokończenie” zdarzeń, w których kiedyś zabrakło opieki i bezpieczeństwa, oraz tworzenie nowych, spokojniejszych skojarzeń z sytuacjami, które dotychczas uruchamiały panikę. To daje podświadomości nowy zapis, na którym może się oprzeć, zamiast wiecznie odtwarzać najgorszy scenariusz.

Dla wielu osób praca w hipnozie staje się jednym z najszybszych sposobów, by zmniejszyć częstotliwość i intensywność ataków paniki. Warunkiem jest gotowość do współpracy: zaufanie do prowadzenia, otwartość na pojawiające się obrazy i emocje oraz chęć ćwiczenia nowych reakcji także poza gabinetem – poprzez świadome oddychanie, pracę z ciałem, zmianę wewnętrznego dialogu.

Rola leków przy atakach paniki

W przypadku nasilonych ataków paniki konsultacja psychiatryczna bywa konieczna. Leki przeciwlękowe czy stabilizujące nastrój mogą znacząco zmniejszyć częstość i intensywność napadów, szczególnie wtedy, gdy lęk jest tak silny, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Dobrze dobrana farmakoterapia potrafi „zdjąć” najwyższy poziom napięcia, dając ci wreszcie oddech.

Zdarza się jednak, że przy łagodniejszych objawach ktoś trafia szybko na leczenie farmakologiczne bez równoległej pracy nad emocjami i przekonaniami. Część osób odbiera to jako „otumanienie” czy odcięcie od siebie. Dlatego tak ważne jest, by wraz z lekarzem i terapeutą rozważać, jaka kombinacja metod będzie najbardziej adekwatna do twojej sytuacji: leki tam, gdzie są potrzebne, i praca terapeutyczna – w tym hipnoterapeutyczna – aby stopniowo docierać do przyczyn, a nie tylko łagodzić objawy.

Profesjonalny hipnoterapeuta nie zachęca do samodzielnego odstawiania leków ani nie obiecuje, że hipnoza „zastąpi” leczenie. Może natomiast pomóc tak pracować z podświadomością, by w sprzyjających warunkach – zawsze w porozumieniu z lekarzem – możliwe było ograniczanie farmakoterapii bez gwałtownych nawrotów objawów.

Podsumowanie: panika jako sygnał, z którym można zacząć współpracować

To, że ataki paniki wracają mimo zrozumienia ich mechanizmu, nie oznacza, że „nic się nie udało”. Często jest tak, że głowa już wie i rozumie, a podświadomość potrzebuje dodatkowej, bardziej bezpośredniej pracy. Psychoterapia daje język i ramę dla tego, co przeżywasz. Hipnoterapia rozszerza tę pracę o poziom podświadomości, emocji i ciała, w którym zapisany jest nadmiernie czuły system alarmowy.

Jeśli masz poczucie, że wszystko już wiesz o swoich atakach paniki, a mimo to ciało wciąż reaguje jak w sytuacji zagrożenia życia, możesz potraktować pracę w hipnozie jako kolejny krok w procesie zdrowienia. Krok, który może przynieść szybsze i bardziej odczuwalne efekty – pod warunkiem, że jesteś gotów naprawdę w nim uczestniczyć, podążać za prowadzeniem hipnoterapeuty i współpracować zarówno z nim, jak i z lekarzem oraz terapeutą prowadzącym.